Kultowa Olivia w Gdańsku jest jednym z ważniejszych obiektów sportowych na Pomorzu, znanym głównie jako miejsce organizacji imprez rekreacyjnych i sportowych rozgrywanych na lodowisku, ale również jako przestrzeń dla różnych wydarzeń rozrywkowych i kulturalnych. Historia stanu prawnego obiektu wiążę się ze zmianami własnościowymi i zarządczymi, które w okresie ostatnich pięciu dekad dyktowały między innymi przekształcenia gospodarcze, czy transformacja systemowa w Polsce. W związku z ostatnimi publikacjami w mediach i dyskusją w internecie, zarząd GKS Stoczniowiec przedstawia krok po kroku, chronologicznie, pełny rozwój sytuacji prawnej obiektu.
Kształtowanie statusu prawnego HSW Olivia:
Hala Sportowo-Widowiskowa Olivia została wybudowana dzięki inicjatywie działaczy Robotniczego Klubu Sportowego Stocznia Północna (RKS Stocznia Północna), której kontynuatorem jest Robotniczy Klub Sportowy Stoczniowiec (a następnie Gdański Klub Sportowy Stoczniowiec), powołany do życia 26 czerwca 1970 roku. Głównym orędownikiem
i promotorem budowy hali Olivia był działacz stoczniowego hokeja, Kazimierz Mądrala.
RKS Stoczniowiec od początku funkcjonowania obiektu Olivia korzysta z tego obiektu, a od 19 kwietnia 1972 roku funkcjonuje już jako „główny użytkownik” Olivii, na podstawie zawartej wówczas umowy pomiędzy Klubem a Stocznią Północną. Stocznia Północna im. Bohaterów Westerplatte w tamtym okresie zarządzała obiektem na tzw. „prawach właściciela”.
Przemiany społeczne w Polsce na początku lat 80-tych XX wieku spowodowały w konsekwencji przekazanie przez Stocznię Północną 03 sierpnia 1982 roku całego obiektu (wszystkich środków trwałych i przedmiotów nietrwałych Hali Olivia) Robotniczemu Klubowi Sportowemu Stoczniowiec (poniżej na zdjęciu protokół zdawczo – odbiorczy z dnia 03.08.1982 roku).
RKS Stoczniowiec pomimo trzykrotnych ponagleń ze strony Urzędu Rejonowego w sprawie zapłaty przez Klub pierwszej raty z tytułu użytkowania wieczystego (ponaglenia w 1983, 1985 i w 1986 roku) nie dopełnił tej formalności.
Pomimo, iż Klub nie wpłacił pierwszej raty, to od 1982 roku zarządzał Halą Olivia na zasadzie „właściciela obiektu”, odpowiadając za wszystkie płatności związane z utrzymaniem hali i amortyzując wszystkie środki trwałe.
26 marca 1993 roku Klub wystąpił do Urzędu Rejonowego w Gdańsku o uregulowanie stanu prawnego otrzymanego w 1982 roku od Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte obiektu Hala Sportowo – Widowiskowo Olivia poprzez wpisanie do księgi wieczystej użytkowanych od 1982 roku działek – działki nr 220/1 o powierzchni 5.5324 ha oraz działki nr 215 o powierzchni 3.6309 ha (łączna o powierzchni 9.1633 ha).
Powyższe pismo dało początek kilkuletniej batalii prawnej pomiędzy Klubem, a instytucjami państwa polskiego, ostatecznie zakończonej pozytywnym wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego dla RKS Stoczniowiec:
- 15.11.1993 roku Urząd Rejonowy umarza postepowanie w sprawie oddania w użytkowanie wieczyste Klubowi zgodnie z jego wnioskiem Klubu z dnia 26.03.1993 roku
- 22.11.1993 roku Klub składa do Wojewody Gdańskiego odwołanie od decyzji Urzędu Rejonowego z dnia 15.11.1993 roku
- 07.03.1994 roku Wojewoda Gdański utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję Urzędu Rejonowego z dnia 15.11.1993 roku
- 14.04.1994 roku Klub składa skargę do Naczelnego Sadu Administracyjnego na decyzję Urzędu Rejonowego z dnia 15.11.1993 roku
- 14.04.1994 roku Klub składa skargę do Naczelnego Sadu Administracyjnego na decyzję Wojewody Gdańskiego z dnia 07.03.1994 roku
- 29.11.1994 roku Wyrok w Imieniu Rzeczypospolitej Polskiej – uchyla zaskarżoną decyzje Wojewody Gdańskiego z dnia 07.03.1994 roku oraz poprzedzającą ją decyzję Kierownika Urzędu Rejonowego z dnia 15.11.1993 roku (zdjęcie dokumentu poniżej).
Na mocy wyroku 31 sierpnia 1995 roku Urząd Rejonowy w Gdańsku przesłał do Wydziału Gospodarki Terenami „według właściwości” wniosek RKS Stoczniowiec w sprawie przekazania nieruchomości położonej w Gdańsku (działki 220/1 i 215) w użytkowanie wieczyste (poniżej zdjęcie dokumentu).
Stało się to dopiero po 3 latach, po zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości, której Art.207. ust 1 mówił, że „osoby, które były posiadaczami nieruchomości własność Skarbu Państwa lub własność gminy w dniu 5 grudnia 1990 roku i pozostawały nimi nadal w dniu 01 stycznia 1998 roku, mogą żądać oddania nieruchomości w drodze umowy w użytkowanie wieczyste…”
Dlatego Rada Miasta Gdańska 21 maja 1998 roku podjęła uchwałę w sprawie ustanowienia prawa użytkowania w stosunku do nieruchomości zabudowanej Halą Olivia oznaczonej w ewidencji gruntów nr 220/3 i 215/4 o łącznej powierzchni 71.357 m2 na rzecz Robotniczego Klubu Sportowego Stoczniowiec
Protokół uzgodnień pomiędzy Klubem a Gminą Miasta Gdańska w sprawie oddania w odpłatne użytkowanie na okres 30 lat nieruchomości położonej w Gdańsku u zbiegu ulic Bażyńskiego i Grunwaldzkiej na rzecz Robotniczego Klubu Sportowego Stoczniowiec, z przeznaczeniem na działalność statutową Klubu powstał 17 lipca 1998 roku, a specjalny wykaz obiektów (środków trwałych) Robotniczy Klub Sportowy Stoczniowiec przekazał do Urzędu Miejskiego w Gdańsku w dniu 30 września 1998 roku.
Dzień później 01 października 1998 roku wykaz obiektów (środków trwałych) przekazanych wcześniej do Gminy Miasta Gdańska został zwrócony i przniesiony z powrotem na rzecz RKS Stoczniowiec z prawem użytkowania na okres 30 lat.
W dniu 01 października 1998 roku również został podpisany akt notarialny przez Klub i Gminę na mocy którego zawarto umowę oddania gruntów do odpłatnego użytkowania z przeznaczeniem na działalność statutową Stowarzyszenia (Klubu RKS Stoczniowiec).
Klub zobowiązał się, że nie będzie realizować roszczenia przysługującego mu na podstawie art. 207 ustawy o gospodarce nieruchomościami o nabycie prawa użytkowania wieczystego przedmiotowych działek w trybie bezprzetargowym, jak również roszczenia o zwrot nakładów poniesionych na wzniesienie obiektu hali sportowej. Klub ma obowiązek m.in. ponoszenia wszelkich kosztów eksploatacyjnych. Klub jest uprawniony do zawierania umów z klubami i innymi podmiotami na korzystanie z nieruchomości (jest to uprawnienie, a nie obowiązek Klubu) pod warunkiem, że nie ograniczy to Klubowi realizacji zadań statutowych.
Klub Stoczniowiec od samego początku działa zatem w ramach przysługujących mu przepisów i zawartej umowy użytkowania. Jako użytkownikowi nieruchomości przysługuje mu także ochrona, wynikająca z zakresu przysługującego użytkownikowi prawa. Ma między innymi prawo pierwszeństwa w celu realizacji swoich celów statutowych, a także w związku z tym, że jako jedyny utrzymuje w całości finansowo obiekt. Z kolei biorąc pod uwagę uwarunkowania historyczne zgodnie z zapisami porozumienia pomiędzy Klubem a działającą na „prawach właściciela” Stocznią Północną, Klub w latach 1972 – 1982 był głównym użytkownikiem obiektu, a od 42 lat (tj. od 1982 roku) jest samodzielnym użytkownikiem (a nie zarządcą czy operatorem miejskim) obiektu Hala Olivia, działającym w imieniu i na rzecz Gdańskiego Klubu Sportowego Stoczniowiec.